بر اساس اعلام گزارش اپیدمیولوژی بیماری کرونا در روز ۲۱ اردیبهشت ماه که از سوی وزارت بهداشت منتشر شده است، برای ارزیابی روند گسترش بیماری کووید- ۱۹ در استانهای مختلف کشور از تحلیل روند تغییرات اتفاق افتاده برای موارد ابتلا و مرگ گزارش شده روزانه استفاده شده است. برای محاسبه روند تغییرات ابتلا و مرگ در پنج روز اخیر، ابتدا متوسط سه روزه تعداد گزارش ابتلا و مرگ هر روز با میانگین گرفتن از دادههای همان روز، روز قبل و روز بعد محاسبه شده است. سپس میزان افزایش هر روز نسبت به روز قبل محاسبه شد. در نهایت، تغییر روند ابتلا و مرگ آخر با میانگین گرفتن از اعداد به دست آمده برای روزهای آخر محاسبه شد.
برای تحلیل بهتر، شاخصهای پنج روز آخر وارد آنالیز شد. برای تحلیل احتمالی وضعیت منحنی اپیدمی موارد زیر مدنظر قرار گرفت:
– در مواردی که هر دو شاخص تغییر روند ابتلا و مرگ در سه روز اخیر روند افزایشی داشت، منحنی اپیدمی احتمالاً روند افزایشی دار د.
– در مواردی که شاخص تغییر روند ابتلا نزولی، اما شاخص تغییر روند مرگ صعودی بود، احتمالاً اخیراً پیک اول اپیدمی رد شده است.
– در مواردی که هر دو شاخص تغییر روند ابتلا و مرگ در سه روز اخیر روند نزولی داشت، منحنی اپیدمی احتمالاً روند نزولی دار د.
– در مواردی که تغییرات ناهمگن شاخصهای روند ابتلا و مرگ و یا تغییرات بیش از حد انتظار هر کدام از دادههای ابتلا و مرگ دیده شد، رفتار ناسازگار دادهها وجود دارد و تحلیل بهتر را در روزهای بعد و با دادههای درستتر میتوان ارائه داد. وجود ناسازگاری دادهها به این معنا است که دادهها به خوبی قابل تفسیر نیستند و علل مشاهده آن میتواند متفاوت باشد. از جمله دلایل بروز ناسازگاری میتوان به ثبت غیر دقیق روزانه دادهها توسط استانها، وجود ترکیبی از چند الگوی اپیدمی در استان (شروع اپیدمی در نقطهای از استان و اتمام اپیدمی دیگر در نقطه دیگر) و یا مهاجرتها به داخل استان و یا خروج از استان اشاره کرد.
البته باید کم شماری موارد و ثبت با تأخیر بیماران به صو رت جدی پیگیری شود.
بنابر گزارش کمیته اپیدمیولوژی وزارت بهداشت که در پایگاه اطلاع رسانی این وزارتخانه قرار گرفت، روند کشوری بیماری در چند روز اخیر مجدداً نزولی شده است. دوازده استان شامل قم، آذربایجان شرقی، تهران، اصفهان، خراسان شمالی، خراسان رضوی، کرمانشاه، چهارمحال و بختیاری، اردبیل، بوشهر، یزد و فارس روند نزولی را نشان میدهند. روند صعودی یا شروع پیک در هشت استان شامل لرستان، مازندران، خوزستان، کرمان، مرکزی، کهگیلویه و بویراحمد، ایلام و همدان مشاهده شد.
احتمالاً دو استان البرز و هرمزگان اخیراً پیک اپیدمی را تجربه کردهاند. تصور میشود دو استان زنجان و خراسان جنوبی به مرحله ثبات رسیده باشند. در هفت استان سمنان، قزوین، کردستان، گیلان، گلستان، آذربایجان غربی و سیستان و بلوچستان ناسازگاری دادهها اجازه تحلیل درستی را از وضعیت اپیدمی نمیدهد. باید مدنظر داشت که یک استان میتواند چندین پیک منحنی را تجربه کند.
کرونا در جهان
بنابر اعلام کمیته اپیدمیولوژی وزارت بهداشت تا روز ۲۱ اردیبهشت ماه، این سوال مطرح می شود که چه زمانـی یک مرگ به عنـوان مـرگ کووید-۱۹ شـمرده می شـود؟ . در حالی که کشورها مرگ بیش از ۲۷۸ هزار نفر از سه میلیون و ۹۹۰ هزار نفر مبتلا به کووید-۱۹ را تأیید کردهاند، اما سهم مرگ همه آنها در این آمار، یکنواخت نیست. اروپا با بیش از ۱۵۱ هزار گزارش مرگ در رتبه نخست قرار گرفته است و آمریکای شمالی با سرعت در حال پیشتازی از اروپاست. در نگاه کلی با یک حساب سرانگشتی به نظر میرسد هفت درصد از مبتلایان کووید- ۱۹ گزارش شده در جهان، جان خود را از دست میدهند، ولی پاسخ به این سادگی نیست. زیرا کشورهای مختلف برای تعیین علت فوت شخص به دلیل کووید-۱۹ روشهای مختلفی دارند. برخی کشورها مانند اسپانیا، آزمایشات تشخیصی کووید-۱۹ را پس از مرگ انجام می دهند، در حالی که این روش در کشورهایی مانند آلمان، انگلیس یا ترکیه معمول نیست. بلژیک، آمار مرگ و میر کووید-۱۹ در خارج از بیمارستان ها را نیز در آمار روزانه خود شمارش می کند. این بدان معناست که آمار مرگ این کشور شامل افرادی است که مظنون به مرگ در اثر ویروس کرونا هستند (بدون نتیجه آزمایش مثبت تأییدشده)، در حالی که کشورهایی مانند ایتالیا فقط مرگ و میر را در بیمارستانها میشمرند. اسپانیا، اخیراً شمارش تعداد مرگ ومیرهای غیرمترقبه در مناطقی که ویروس مشاهده شده بود را آغاز کرده است.
علاوه بر اشکالات عمده در تعریف مرگ ناشی از کووید- ۱۹ در بسیاری کشورها، مردم به بیمارستانها (به هرعلتی) مراجعه نمیکنند و علت مرگ ناشناخته میماند. به عقیده بسیاری از کارشناسان، نمیتوان از این داده های خام برای سنجش تأثیر واقعی این بیماری و ایجاد سیاستهای مهار کووید-۱۹، استفاده کرد. دیوید اشپیگلالتر، استاد درک عمومی از خطر، ضمن اعلام تفاوتهای موجود در تعریف مرگ هر کشور خاطر نشان میکند که بررسی تعداد همه علتهای مرگ در دوره همهگیری، اندازهگیری بیطرفانهتری از تأثیر این بیماری است و به واقعیت نزدیکتر است. دادههای جمع آوری شده توسط او و همکارانش نشان میدهد که هزاران نفر بیشتر از آمارهای رسمی به طور مستقیم یا غیرمستقیم در اثر کووید-۱۹ جان خود را ازدست میدهند. هرچند تجزیه و تحلیل این دادهها بر اسپانیا و انگلیس متمرکز شده است، اما الگوی موجود در سایر کشورها را نیز نشان میدهد.
در عین حال طبق اعلام کمیته اپیدمیولوژیک وزارت بهداشت، آمار جهانی ابتلا به کرونا ویروس تا روز ۲۱ اردیبهشت ماه چهار میلیون و ۱۱۴ هزار و ۵۵۱ نفر بوده است که از این تعداد ۲۸۰ هزار و ۵۵۸ نفر جانباختهاند و میزان کشندگی این بیماری در جهان ۶.۸ درصد برآورد شده است. همچنین در روز ۱۸ اردیبهشت ماه ۸۳۴۶۵ نفر، ۱۹ اردیبهشت ماه ۸۷۷۲۹ نفر و در روز بیستم اردیبهشت ماه ۹۵۸۴۵ نفر در جهان به عنوان موارد جدید به ویروس کرونا مبتلا شدهاند.
۱۵ کشور اول از نظر ابتلا به کرونا در جهان نیز در جدول زیر میآید:
درس آموختههای کشورهای جهان در مواجهه با کووید- ۱۹ : این قسمت برزیل
بنابر اعلام کمیته اپیدمیولوژی وزارت بهداشت منتشر شده در پایگاه اطلاع رسانی این وزارتخانه، برزیل کشوری در منطقه آمریکای جنوبی، با مساحت ۸.۳۵۸.۱۴۰ کیلومترمربع و جمعیت ۲۱۲.۳۳۵.۵۹۰ نفر است. موارد کووید-۱۹ در این کشور از تاریخ ششم اسفند ماه ۱۳۹۸ گزارش شد. در این کشور تاکنون ۱۳۶.۵۱۹ مورد تأیید شده بیماری و ۹.۲۵۶ مورد مرگ با درصد کشندگی ۶.۸ گزارش شده است.
برخی از تجارب و اقدامات انجام شده در این کشور شامل موارد زیر است:
– اعلام وضعیت اضطراری و محدودیت ورود اتباع خارجی به کشور
– محدودیت برگزاری اجتماعات عمومی و خدمات غیرضروری و تعطیلی مدارس
– حمایت های مالی از افراد کم درآمد و معافیت ۹ میلیون خانوار با سطح درآمد پایین از پرداخت قبوض برق و گاز تا سقف ماهانه ۱۵۰ رئال برزیل به مدت سه ماه
– بهرهمندی کارکنان رسمی و کارفرمایان از برنامه کاری کوتاه مدت تحت حمایت دولت و در قالب بیمه بیکاری
– برنامه تأمین وعده های غذایی برای دانش آموزانی که مدارس آن ها تعطیل شده است
– پرداخت حقوق ۱۵ روز اول مرخصی استعلاجی شاغلان مبتلا به کووید-۱۹
– راهاندازی سیستم مخابراتی به منظور ثبت و رصد اطلاعات رفت و آمدهای همه شهروندان به همراه اطلاعات مربوط به مبتلایان به کرونا و کنترل دمای بدن افراد با تبسنج.
منبع: خبرگزاری ایسنا